SAGITTA Veterum

SAGITTA Veterum

an a Scythe Iovis, an a Perse Persei filio, inventa, vide Plinium l. 7. c. 56. atrox telum. Statius Theb. l. 12. v. 29.

------ ------ patuêre recisae

Cum capulis hastisque manus, mediisque sagittae

Luminibus stantes.

Ad quae verba Barthius, Ex hoc aliisque talibus Scriptorum locis patet, inquit, quam atiox fuerit sagitta Veterum; ut contra minus curiose armatos, peius longe putem hodiernis minoribus sclopetis, quae transeunt, aut certe tam foede laniandos Chirurgis non exhibent vulneratos. Adde celeritatem iteratarum plagarum. Et quam foedum hoc solum Papinianum spectaculum putes; crassam sagittam et hamatam in cerebro stantem videre? Quae autem ratio quisqe usus sagittandi et iaculis iaciendi Veteribus fuerit, idem Stat. indicat. Theb. l. 6. v. 354.

Quale quater iaculo spatium, ter arundine vincas.

Nempe trium sagittarum spatium, quiatuor iaculorum longitudinem habuit: h. e. quatuor ictus iaculorum aequabant triumsagittarum spatium; quod hodie secus habet. Unius enim sagittae expulsio decem amplius iaculorum spatium conficit eoque amplius. Sed verum est, nos sagittarum tenere veteem usum, eumque habiliorem redditum; iaculorum autem omnem ferme amisisse. Nex vero sagittae nonnullis ad nocendum satis visae, nisi et venenô tingerentur, qua de re aliquid infra, ubi de Veneficio. Sagittis porro parvis totas gentes, quod sagittando valerent, capillaturam suam ornâsse legimus. Claudian. de Nuptiis Honorii v. 222.

------ quantum crinita sagittis

Attulit extremo Meroe circumflua Nilo.

Idem l. 3. Consul. Honorii v. 21.

------ positis Numen confessa pharetris

Ignavas Meroe traxit de crine sagittas.

Et l. 1. de Laudibus Stiliconis v. 254.

Venerat et parvis redimitus Nuba sagittis etc.

Cuiusmodi sagittae, instar utilium, pennatae quoque erant. Prudentius Hamartigenia; v. 498.

------ ------ non accola magni

Euphratis Parthus rapiet, non decolor Indus,

Tempora pennatis redimitus nigra sagittis,

Eaedem in orbem compositae erant. Claudian. Nilo,

Et gens compositis crinem velata sagittis.

Ubi crinem ipum prae orbe sagittarum non fuisse conspicuum notat. Vide quae ad tabulam Solis ex Heiliodoro et Luciano pulchre notat Hieronymus Aleander, et plura hanc in rem, apud Car. Paschalium Coron. l. 3. c. ult. et Casp. Barthium Animadvers. ad Statium passim: ubi inter alia et sagittae sonum hoc versu Virgiliano Aen. l. 12. v. 319. repraesentari adnotat,

------- stridens alis allapsa sagitta est etc.

Addam solum, non ornatui tantum, sed et usui, aliquando id factum. Aethiopes enim pugnaturos sagittas capitibus suis in orbem ἀκτινηδὸν, sicuti radios, circumponere consuevisle, ut illas, cum usus esset, contra hostes eiacularentur tradit Lucianus de Salt. De Sagittarum in divinatione usu, apud Arabas olim, Babyloniosque frequenti, atque adeo Ezech. c. 21. v. 21. memorato, diximus supra, uti de Belomantia: de eo vero poenae apud Persas veteres genere, quô Bessum affectum ait Curtius: l. 7. c. 5. quem sagittis confixum in cruce refert: deque hodiernorum Persarum, quô sagittis nares traiciuntur, vide Notas ad Curt. et Petrum de Valle Itinerar. Tom. 3. uti de manumissione per Sagittam supra, Manumissio. aliquid etiam

voce Regulus. Hinc Sagittariorum Doctor, occurrit in veter. Inscr. apud Cl. Sponium Itiner. Graeciae: qua arte insignes fuisse Cerethos, inter Salomonis Satellites, hincque forte nomen accepisle, diximus supra in voce Pelethi: quemadmodum a peritia sagittandi laudatur Philoctetes, apud Hom. Il. ss. Catenes, apud Curtium l. 7. c. 5. Domitianus, apud Suetonium, c. 19. Commodus, apud Herodianum, l. 1. c. 15. Gratianus, apud Ausonium Panegyr. Hormisida apud Zonar. tom. 3. Theodoricus, apud Sidonium etc. Vide et supra, Pilus.